Castroviejo, Xosé María, 1909-1983

Fillo de Amando Castroviejo e irmán de Concha Castroviejo, así como neto por parte de nai do arqueólogo carlista Ricardo Blanco-Cicerón. Pasou a súa infancia e mocidade no lugar de Paizás (parroquia de Trobe, no concello de Vedra), e sobre esa etapa escribiu o libro de recordos Memorias dunha terra (Ed. Galaxia, 1973).

Estudou dereito e filosofía e letras na Universidade de Santiago de Compostela e a Universidade de Lión, onde estivo cunha bolsa de ampliación de estudos en 1931. Durante a súa época de estudante en Santiago pertenceu á Federación Universitaria Escolar. Na súa mocidade foi carlista, como o seu avó, e formou parte do grupo cruzadista. Posteriormente foi membro das Juntas de Ofensiva Nacional-Sindicalista (JONS) e de Falanxe. Está considerado un dos intelectuais que formaron parte do núcleo inicial de Falange.

Desde 1935 exerceu como profesor de economía política e facenda pública da Universidade de Santiago de Compostela. Logo do alzamento nacional uniuse ás forzas sublevadas, e combateu no exército «nacional». Desde 1937 foi director do xornal El Pueblo Gallego, pertencente á Prensa do Movemento. Colaborou con outras publicacións falanxistas, como Vértice, Amanecer, La Voz de España, ou a revista Escorial. Recibiu varios premios polos seus traballos xornalísticos.

A súa obra literaria adoita ser incluída na chamada Antoloxía poética do Alzamento. Unha das súas primeiras publicacións, Altura (1939), tivo unha boa acollida no momento da súa publicación.Tamén cultivou a prosa, seguindo o estilo de Álvaro Cunqueiro, con quen escribiu o libro Viaje por los montes y chimeneas de Galicia. Xunto a Cunqueiro publicou tamén a obra gastronómica Teatro venatorio y coquinario gallego (1958). Castroviejo escribiu tamén unha peza teatral, Don Quijote. Colaborou na revista Nós (nº 91, xullo de 1931), co poema "Noroeste". Defendeu o uso da lingua galega fronte a Juan Aparicio, director xeral de Prensa, que consideraba un snobismo que Ramón Piñeiro e Celestino Fernández de la Vega traducisen a este idioma o filósofo nacionalsocialista Martin Heidegger.